آپنه خواب یک اختلال است که باعث توقف تنفس برای مدت کوتاهی در طول خواب می شود. این دوره ها آپنه نامیده می شود.
آپنه خواب معمولاً در اثر شل شدن عضلات گلو و بسته شدن راه هاي عبور هوا به وجود مي آيد و در نتيجه باعث توقف در تنفس هنگام خواب مي شود.
هنگامي كه حلق بسته و مانع عبور هوا مي شود، مغز احساس خطر كرده و فرد را از خواب بيدار مي كند سپس اين عضلات منقبض شده و مشكل انسداد و بسته شدن برطرف مي گردد.
اين وقفه هاي بسيار كوتاه مي تواند در طول شب 5 تا 30 بار در هر ساعت رخ دهد.
خستگی در طول روز یک علامت شایع در کودکان مبتلا به آپنه خواب است که به همراه زود رنجی و عصبی بودن کودک دیده می شود. این مشکل به دلیل نداشتن خواب کافی و استراحت اتفاق می افتد و چندان دردسرساز نمی باشد.
هر نوزادی می تواند دچار آپنه خواب شود، اما در نوزادانی که زودتر متولد شده اند، شایع تر است. در نوزادانی که قبل از هفته ۳۷بارداری به دنیا آمده اند، آپنه خواب را آپنه نارسی می نامند و در نوزادانی که در هفته ۳۷بارداری و پس از آن به دنیا آمده اند، این عارضه را آپنه نوزادی می نامند.
هر چه یک نوزاد زودرس تر باشد، احتمال بیشتری دارد که به آپنه خواب مبتلا شود. همچنین احتمال ابتلای کودکانی با سندرم داون و دیگر عارضه های مادرزادی به آپنه خواب بیشتر از سایر کودکان است.
دانشمندان در تحقیقاتی دریافتند که آپنه خواب باعث کاهش مقدار ماده خاکستری مغز کودکان می شود. ماده خاکستری یکی از بخش های سیستم عصبی مرکزی است.
این کاهش ماده خاکستری در مناطق مختلف مغز ظاهر می شود که شامل:
* قشر قدامی یا پیشانی: با حل مسئله، حرکت، زبان، حافظه، کنترل تکانه و قضاوت درگیر است.
* قشر جلویی مغز: رفتار پیچیده، شخصیت، و برنامه ریزی را پردازش می کند.
* قشر جداری: ورودی حسی را ادغام (ترکیب) می کند.
* لوب گیجگاهی: شنوایی و گوش دادن انتخابی را مدیریت می کند.
* ساقه مغز: عملکرد تنفسی و قلبی و عروقی را کنترل می کند.
برداشتن لوزه ها و لوزه سوم با عمل جراحی رایج ترین راه درمان آپنه خواب انسدادی در کودکان است.
در کودکانی که مشکل دیگری غیر از آپنه ندارند، این عمل جراحی باعث رفع کامل علائم آپنه خواب انسدادی در ۷۰تا ۹۰درصد موارد می شود. به دلیل ورم بعد از عمل جراحی لوزه، علائم آپنه خواب شش تا هشت هفته بعد از جراحی هنوز وجود دارند و به طور کامل از بین نمی روند.
اگر برداشتن لوزه ها به طور کامل علائم آپنه خواب را برطرف نکند، روش درمانی فشار راه تنفسی مثبت ممکن است مفید باشد، همان طور که برای افراد بزرگسال مبتلا به آپنه خواب استفاده می شود.
همچنین این روش درمانی می تواند قبل از عمل جراحی در کودکان مبتلا به آپنه شدید استفاده شود.
اما روش درمانی فشار راه تنفسی مثبت باید به عنوان یک روش تسکین دهنده و آرام بخش موقتی در نظر گرفته شود تا یک روش درمان کننده.
تنظیم فشار مطلوب در این روش درمانی (که انسداد و بسته شدن راه تنفسی را حذف و یا کم کند، بدون اینکه خطر آپنه مرکزی را افزایش دهد) باید در طول خواب شب مشخص شود.
آپنه انسدادی: این نوع آپنه که به وسیله یک انسداد (بسته شدن) در مسیر تنفسی بالایی ایجاد می شود. در بزرگسالان و کودکان یک ساله و بزرگ تر شایع می باشد آپنه خواب اغلب از نوع انسدادی است.
آپنه مرکزی: در این نوع آپنه، هیچ انسداد و گرفتگی وجود ندارد، اما مغز نمی تواند به عضلات، پیام شروع تنفس را بدهد. آپنه خواب مرکزی رایج ترین نوع در نوزادان فول ترم یا کامل و نوزادان زودرس با وزن بیشتر است.
آپنه ترکیبی: این نوع آپنه، ترکیبی از آپنه انسدادی و آپنه مرکزی است. نوزادان زودرس کم وزن تر، معمولاً آپنه ترکیبی دارند.
معمولاً آپنه خواب نشانه های خفیف و ضعیفی دارد ولی می تواند باعث بروز مشکلاتی در رشد، یادگیری و رفتار در کودکان شود و حتی به مرور زمان به مشکلات قلبی و ریوی و فشارخون بالا بیانجامد و خطراتی در آینده برای کودک به همراه داشته باشد، مانند: افزایش فشارخون در بزرگسالی، سکته، دیابت (مرض قند)، افسردگی، سردرد، اختلال کمبود توجه و بیش فعالی
زمانی ممکن است علائم و نشانه های آپنه خواب انسدادی و مرکزی با هم ترکیب شوند به این علت تشخیص نوع آپنه خواب مشکل است.
نشانه ها و علائم آپنه خواب انسدادی و مرکزی عبارتند از:
* خرپف بلند کودک، که معمولاً بیشتر در آپنه خواب انسدادی به وجود می آید.
* تنفس منقطع (قطع شده) در طول خواب که شخص دیگری شاهد آن است.
* از خواب پریدن کودک همراه با تنگی نفس، که نشان دهنده آپنه‌ی خواب مرکزی است.
* بیدار شدن همراه با خشکی دهان و گلو درد
* سردرد صبحگاهی در کودک
* بی خوابی در کودک
* پرخوابی در طول روز
* نداشتن تمرکز
* بدخلقی
8 رفتاری که هرگز نباید با یک نوزاد انجام داد: